Μια ουσία που είναι ιδιαίτερα ανησυχητική η παρουσία της στο νερό που πίνουμε είναι τα νιτρικά άλατα, καθώς η υπέρβαση των ορίων της περιεκτικότητας τους στο νερό, θεωρείται τοξική για τον άνθρωπο και προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην υγειά του.

Σε ποιο σημείο όμως είναι τα νιτρικά άλατα επικίνδυνα για τον οργανισμό;

Τι είναι τα νιτρικά άλατα;

Τα νιτρικά άλατα είναι είναι μια χημική ουσία που βρίσκεται στα περισσότερα χημικά λιπάσματα, την κοπριά και τα υγρά απόβλητα που απορρίπτονται από τις σηπτικές δεξαμενές. Τα φυσικά βακτήρια στο έδαφος μπορούν να μετατρέψουν το άζωτο σε νιτρικό άλας. Η βροχή ή το νερό άρδευσης μπορεί να μεταφέρει νιτρικά άλατα μέσω του εδάφους στα υπόγεια ύδατα.

Όλοι οι βροχοπτώσεις και οι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες περιέχουν κάποιο νιτρικό άζωτο. Ωστόσο, τα μολυσμένα αγροτικά αποθέματα νερού παρέχουν μια ένδειξη για την ανακάλυψη άλλων πηγών νιτρικών. Πιο συγκεκριμένα, τα νιτρικά άλατα συσσωρεύονται σε γεωργικές λεκάνες απορροής όπου οι αγρότες διαχέουν ανόργανα λιπάσματα και κοπριά ζώων σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Το άζωτο που δεν απορροφάται από τις καλλιέργειες μπορεί να διαρρεύσει μέσω του εδάφους στα υπόγεια ύδατα και στη συνέχεια να ρέει σε περιοχές αναπλήρωσης ή ιδιωτικά πηγάδια. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι ενώ μπορεί τα νιτρικά άλατα να είναι αρκετά ωφέλιμα για την ανάπτυξη και την υγεία των φυτών, όσον αφορά τον ανθρώπινο οργανισμό είναι αρκετά επιβλαβή και επικίνδυνα.

Πώς εισέρχονται τα νιτρικά/νιτρώδη άλατα στο πόσιμο νερό μου;

Τα νιτρικά άλατα διαλύονται στο νερό. Εάν ο υδροφόρος ορίζοντας που τροφοδοτεί την πηγή νερού σας, έχει πολλά από αυτά τα μόρια, το νερό θα τα μεταφέρει στη βρύση πόσιμου νερού. Το πόσα νιτρικά άλατα καταλήγουν στο νερό σας εξαρτάται από την πηγή που συμβάλλει τα περισσότερα νιτρικά/νιτρώδη.

Για παράδειγμα, εάν η φυσική πηγή για τον υδροφόρο ορίζοντά σας είναι υψηλή σε νιτρικά/νιτρώδη, τα μόρια θα συλλεχθούν φυσικά και δεν υπάρχει τρόπος να σταματήσει αυτό. Αλλά αν κάτι στην επιφάνεια είναι η κύρια πηγή, όπως η κοπριά ζώων, μπορείτε να σκεφτείτε να διαχειριστείτε διαφορετικά την κοπριά για να σταματήσετε τα νιτρικά/νιτρώδη άλατα να εισέρχονται στο νερό σας.​

Ποιοι οι κίνδυνοι των νιτρικών αλάτων για την υγεία μας;

Όταν τα νιτρικά άλατα εισέρχονται στο πόσιμο νερό μπορούν να επηρεάσουν την υγεία μας. Στους ενήλικες ένας αυξανόμενος όγκος βιβλιογραφίας υποδεικνύει πιθανές συσχετίσεις μεταξύ της έκθεσης σε νιτρικά άλατα και άλλες επιπτώσεις στην υγεία, όπως αυξημένος καρδιακός ρυθμός, ναυτία, πονοκεφάλους και κοιλιακές κράμπες.  Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν επίσης αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, ιδιαίτερα του γαστρικού καρκίνου, που σχετίζεται με την διατροφική έκθεση σε νιτρικά/νιτρώδη, αλλά δεν υπάρχει ακόμη επιστημονική συναίνεση σχετικά με αυτό το ερώτημα.

Ωστόσο τα νιτρικά άλατα επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την υγεία των βρεφών. Πιο συγκεκριμένα η υπερβολική κατανάλωση από νιτρικά άλατα μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο το αίμα μεταφέρει οξυγόνο και μπορεί να προκαλέσει μεθαιμοσφαιριναιμία (γνωστό και ως σύνδρομο μπλε μωρού). Τα μωρά που τρέφονται με μπιμπερό κάτω των έξι μηνών διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν μεθαιμοσφαιριναιμία. Η μεθαιμοσφαιριναιμία μπορεί να προκαλέσει το δέρμα να αποκτήσει μπλε χρώμα και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή ασθένεια ή θάνατο. Άλλα συμπτώματα που συνδέονται με τη μεθαιμοσφαιριναιμία περιλαμβάνουν μειωμένη αρτηριακή πίεση, αυξημένο καρδιακό ρυθμό, πονοκεφάλους, κράμπες στο στομάχι και έμετο και διάρροια. Οι ακόλουθες καταστάσεις μπορεί επίσης να θέσουν τα άτομα σε υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης μεθαιμοσφαιριναιμίας που προκαλείται από νιτρικά: αναιμία, καρδιαγγειακή νόσο, πνευμονική νόσο, σήψη, ανεπάρκεια γλυκόζης-6-φωσφορικής αφυδρογονάση και άλλα μεταβολικά προβλήματα.

Πως θα καταλάβω αν έχω νιτρικά άλατα στο νερό μου;

Το νερό σας χρειάζεται να ελεγχθεί από ειδικό χημικό προκειμένου να δείτε πόσα νιτρικά άλατα περιέχει.

Ποιο είναι το πρότυπο για τα επίπεδα νιτρικών/νιτρωδών αλάτων στο πόσιμο νερό;

Τα εργαστήρια μπορούν να αναφέρουν επίπεδα νιτρικών/νιτρωδών ως νιτρικών και νιτρωδών αλάτων ή ως νιτρικό άζωτο (Nitrate N) και νιτρώδη-άζωτο (Nitrite N). Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες από τους αρμόδιους οργανισμούς υγείας για τυν Ευρώπη, η ποιότητα του πόσιμου νερού είναι καλή και το πόσιμο νερό είναι ασφαλές εάν έχει λιγότερο από:

11,3 mg/l σε νιτρικό-άζωτο (NO3-N) ή 50 mg/l σε νιτρικά (NO3), (WHO Guideline)

Πως να αφαιρέσω τα νιτρικά άλατα από το πόσιμο νερό;

Υπάρχουν γενικά δύο αποδεκτοί τρόποι για να απομακρύνετε αποτελεσματικά τα νιτρικά άλατα από το νερό που πίνετε καθημερινά: η τεχνολογία ανταλλαγής ιόντων και η αντίστροφη ώσμωση (RO).

Ανταλλαγή ιόντων για απαλλαγή από νιτρικά άλατα

Οι ρητίνες ανταλλαγής ιόντων έχουν χρησιμοποιηθεί από καιρό για την αφαίρεση νιτρικών αλάτων από το νερό. Μια μονάδα ανταλλαγής ιόντων λειτουργεί όπως ένας οικιακός αποσκληρυντής νερού. Ένα μαλακτικό φιλτράρει το νερό με ασβέστιο και μαγνήσιο μέσω μιας ρητίνης επικαλυμμένης με ιόντα νατρίου. Καθώς το νερό ρέει μέσα από τη μονάδα, η ρητίνη απελευθερώνει τα ιόντα νατρίου της και τα ανταλλάσσει εύκολα με το ασβέστιο και το μαγνήσιο. Προκειμένου να απομακρύνει τα νιτρικά άλατα, η ρητίνη ανταλλάσσει ιόντα χλωρίου με νιτρικά και θειικά ιόντα στο νερό. Μετά την επεξεργασία πολλών γαλονιών νερού, η ρητίνη θα «ξεμείνει» από χλώριο. Η αναγέννηση της ρητίνης με ένα συμπυκνωμένο διάλυμα χλωριούχου νατρίου (μπορείτε να χρησιμοποιήσετε διττανθρακικό αντί για χλωριούχο) την επαναφορτίζει για περαιτέρω επεξεργασία. Έχει συντεθεί αρκετός αριθμός ρητινών επιλεκτικών νιτρικών αλάτων. Οι δύο τύποι που χρησιμοποιούνται ευρέως για πόσιμο νερό είναι η τριβουτυλαμίνη και η τριαιθυλαμίνη. Και τα δύο είναι διαθέσιμα με πιστοποίηση NSF για πόσιμο νερό.

Αντίστροφη ώσμωση για απαλλαγή από νιτρικά άλατα

Η αντίστροφη ώσμωση λειτουργεί με την εφαρμογή υψηλής πίεσης στο νερό τροφοδοσίας που το πιέζει μέσα από ημιπερατές μεμβράνες προκειμένου να απομακρύνει τα νιτρικά άλατα Οι μεμβράνες διασφαλίζουν ότι όλες οι ανεπιθύμητες ακαθαρσίες φιλτράρονται από το διερχόμενο νερό τροφοδοσίας. Η αντίστροφη ώσμωση δεν εστιάζει στην απομάκρυνση συγκεκριμένων ρύπων, και ως εκ τούτου αποδίδει καλά στην εξάλειψη διαφόρων ρύπων όπως τα νιτρικά άλατα. Έως και το 95% των νιτρικών αλάτων στο νερό εξαλείφονται αποτελεσματικά με τη χρήση συστημάτων αντίστροφης ώσμωσης, ανάλογα με την αρχική θερμοκρασία του νερού, την επιλογή της μεμβράνης και την σωστή συντήρηση

Καθώς το νερό εισέρχεται στη μονάδα υπό πίεση, πιέζει πάνω σε ένα πλαστικό φύλλο που μοιάζει με σελοφάν ή κυτταρίνη (ημιπερατή μεμβράνη). Η μεμβράνη λειτουργεί σαν κόσκινο, αφήνοντας ιόντα σαν νιτρικά στη μία πλευρά και αφήνοντας νερό χωρίς ιόντα να περάσει μέσα από τη μεμβράνη. Το πόσο καλά φιλτράρει η μεμβράνη το νερό μετριέται από το ποσοστό απόρριψης. Δηλαδή πόσα νιτρικά θα απορρίψει η μεμβράνη; Οι εκτιμήσεις είναι περίπου 83 με 92 τοις εκατό των εισερχόμενων νιτρικών. Φυσικά, η γνώση της αρχικής συγκέντρωσης νιτρικών στο νερό είναι σημαντική. Εάν τα επίπεδα νιτρικού αζώτου είναι εξαιρετικά υψηλά (πάνω από 110 mg/l) μπορεί να αφαιρεθεί έως και 90 τοις εκατό. Δυστυχώς, το υπόλοιπο νιτρικού αζώτου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πόσιμο νερό που υπερβαίνει τα πρότυπα των 10 mg/l νιτρικού αζώτου.

Ενώ η αντίστροφη ώσμωση μπορεί να είναι αποτελεσματική στο να αφαιρεί νιτρικά άλατα, στην ουσία παρουσιαζει και μειονεκτήματα. Η αντίστροφη ώσμωση είναι ακριβή. Στο κόστος του εξοπλισμού προστίθεται το υψηλό ενεργειακό κόστος λειτουργίας. Η αντίστροφη ώσμωση είναι επίσης μια αργή αναποτελεσματική διαδικασία, που μερικές φορές παράγει μόνο μερικά γαλόνια καθαρού νερού την ημέρα, ενώ σπαταλά έως και το 90 τοις εκατό του εισερχόμενου νερού. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για συστήματα χαμηλής πίεσης.

Απολαύστε καθημερινά φρέσκο νερό απαλλαγμένο από νιτρικά άλατα με τους θερμοψύκτες Emelia!

Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα της ύπαρξης ενός θερμοψύκτη νερού που σχετίζονται με την υγεία. Ένα σημαντικό πλεονέκτημα της κατανάλωσης φιτραρισμένου νερού είναι η βελτίωση των πνευματικών και σωματικών ικανοτήτων. Το καθαρό νερό από θερμοψύκτη ενισχύει την αποδοτικότητα των εργαζόμενων, αθλητών, παιδιών κατά 30% επιτρέποντάς στο σώμα και στο μυαλό να αντέχει περισσότερες ώρες, δουλειάς, διαβάσματος, άθλησης. Έτσι πολλές επιχειρήσεις και σχολεία επενδύουν στην εγκατάσταση θερμοψύκτη νερού  ώστε να διασφαλίσουν ότι το προσωπικό ή φοιτητές τους θα έχουν την ευκαιρία να καταναλώνουν αρκετό ποιοτικό νερό χωρίς νιτρικά άλατα καθημερινά και θα μπορούν να απολαύσουν στο έπακρο την καθημερινότητα, καταπολεμόντας όλες τις ασθένεις και να διατηρούν την υγεία τους στην καλύτερη κατάσταση.